ارزیابی اثر تراکم بالای بنه و سه روش کاشت بر برخی از ویژگی‌های زراعی زعفران (Crocus sativus L.) و رفتار بنه‌ها

به‌منظور بررسی تأثیر تراکم‌های بالا و روش‌های مختلف کشت بنه زعفران (Crocus sativus L.) بر برخی خصوصیات زراعی و رفتار بنه‌ها، مطالعه‌ای در سه سال زراعی 86-85، 87-86 و 88-87 بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با 3 تکرار درمزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایشی سه روش مختلف کشت بصورت ردیفی، کپه‌ای و تصادفی (پخشی) و تراکم‌های مختلف بنه بر مبنای سه سطح تراکم کم، متوسط و زیاد (به‌ترتیب معادل 4، 8 و 12 تن بنه در هکتار) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تراکم بنه در هر سه سال بهره‌برداری از زمین، تعداد گل، وزن تر و خشک گلهای تولید شده، وزن تر و خشک کلاله در واحد سطح را تحت تأثیر قرار داد به‌طوری‌که با افزایش تراکم از سطح 4 به 12 تن بنه در هکتار، میانگین صفات مذکور از روندی افزایشی برخوردار بود. در کل مدت بهره‌برداری از مزرعه، کشت ردیفی نسبت به دو روش کشت کپه‌ای و تصادفی، منجر به افزایش تعداد گل، وزن تر و خشک گلهای تولید شده در واحد سطح شد. نوع روش کشت نیز بر وزن تر کلاله در دو سال اول و بر وزن خشک کلاله در هر سه سال تأثیر گذار بود و بیشترین وزن تر و خشک کلاله در روش کشت ردیفی نسبت به دو روش کپه‌ای و تصادفی حاصل شد. تعداد بنه دختری تولید شده در واحد سطح تنها در سال دوم تحت تأثیر تیمارهای تراکم بنه و روش کاشت قرار گرفتند، به‌طوری‌که تراکم 12 تن بنه در هکتار، تعداد بنه‌های تولیدی را به‌میزان 81/30% نسبت به تراکم کم افزایش داد. همچنین روش کشت کپه‌ای نسبت به کشت ردیفی تعداد بنه دختری بیشتری تولید کرد (07/43%). در هیچ یک از سال‌های مورد مطالعه وزن تر و خشک بنه‌های دختری تولید شده در واحد سطح، تحت تأثیر تراکم بنه قرار نگرفتند اما، در طی سال اول تحقیق، تغییر روش کشت از ردیفی به کپه‌ای و تصادفی منجر به کاهش وزن تر و خشک بنه‌ها در واحد سطح شد. اثر متقابل تراکم و روش کشت تنها در سال اول بر تعداد گل، وزن تر و خشک گل، وزن تر و خشک کلاله در واحد سطح تأثیرگذار بود و در سال سوم تعداد، وزن تر و خشک بنه تولید شده را تحت تأثیر قرار داد.